Via Achtergrondinformatie allerlei info over de Bollenstreek (geografisch, historisch, maatschappelijk e.d.)      Ga bij problemen naar PROBLEMEN

Verzetsstrijder Döll kwam om in concentratiekamp

    
 

 

 

Ambtenaar en verzetsstrijder
Wilhelm Ludovicus Döll.

Foto: archief - Ed Olivier

 
 

 

 



 

 

 

 


Secretaris Jan de Haan en Willem Döll waren twee Lissese ambtenaren die in de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) een sleutelrol in de hulp aan onderduikers en vluchtelingen vervulden. Ze zorgden er bijvoorbeeld mede voor dat Joodse burgers persoonsbewijzen zonder de opdruk 'J' kregen.

Auteur Ed Olivier vertelt namens Initiatiefgroep Herinneringsboek Lissese Oorlogsslachtoffers 1940-1945 ook:  Dit maakte het voor de bezetters lastiger om Joden op te sporen en te deporteren.

Döll woont en werkt in Leiden, als hij in verband met de crisis op 11 april 1939 te werk wordt gesteld bij de gemeente Lisse. Dat bevalt zo goed dat hij op 1 augustus 1941 een vaste aanstelling krijgt als hoofdklerk. Burgemeester Van Rijckevorsel schrijft na de oorlog over Döll: "Even nauwkeurig als Döll werkte, knoeide hij om Duitsche maatregelen te saboteren en te verijdelen. Geen aanvrager of aanvraagster, die in moeilijkheden verkeerde, ging zonder hulp heen." Verder wordt met instemming van burgemeester Van Rijckevorsel de hand gelicht met stam- en bonkaarten voor de voedseldistributie. Honderden inwoners van Lisse en vluchtelingen worden op deze manier veiliggesteld. Van Rijckevorsel heeft zich hierbij ook verzekerd van de hulp van Lissese bedrijven en "goede politieagenten".

Complot

Olivier beschrijft, hoe het op 19 februari 1944 mis ging en Döll op 21 februari 1944 werd gearresteerd: 'Naar aanleiding van een overval door de verzetsgroep van Johannes Post op het Lissese bevolkingsregister worden De Haan en Döll gearresteerd, evenals politieagent Bastiaan Romeijn. Die laatste is tijdens de overval nog met een pistool neergeslagen om het allemaal "echt" te laten lijken, maar de Sicherheitsdienst vermoedt dat de ambtenaren in het complot zitten. De betrokkenheid van De Haan en Döll bij de overval kan niet worden aangetoond, maar dan komt er ineens allerlei ander belastend materiaal op tafel: de valse persoonsbewijzen. Volgens een destijds vertrouwelijk document van de Haagse "politiepresident" hebben de twee ambtenaren "een volledige bekentenis" afgelegd.

Döll werd tot september 1944 vastgehouden in het beruchte Oranjehotel in de Residentie en vervolgens gedeporteerd naar het concentratiekamp Rathenow (bij Sachsenhausen), waar hij op 31 maart 1945 door honger en uitputting op 35-jarige leeftijd overleed. Zijn echtgenote Dirkje Buis bleef als weduwe achter met kinderen Ria en Jaap. Over De Haan meldt Olivier, dat hij op transport ging naar concentratiekamp Vught, waar hij in september 1944 onverwacht vrijkwam. ''De ontberingen in het kamp hebben de secretaris echter gesloopt. Hij is kort na de oorlog overleden.'' Dat was als 58-jarige op 9 oktober 1946. Bas Romeijn werd na herstel van zijn hersenschudding op 12 mei 1944 aangehouden en via Vught overgebracht naar concentratiekamp Sachsenhausen. ''Van daaruit wordt hij tewerkgesteld in Hamburg-Hammerbrook, waar hij op 22 november 1944 overlijdt als gevolg van dysenterie.'' De 31-jarige liet in Lisse een weduwe en een zoon achter.

Meer informatie staat op Oorlogsgravenstichting


Terug naar Lisse

free web stats
.-.