Via Achtergrondinformatie allerlei info over de Bollenstreek (geografisch, historisch, maatschappelijk e.d.)      Ga bij problemen naar PROBLEMEN

  De aanleg van de trekvaart

Start
PROBLEMEN
Disclaimer en tips
Nieuw(s)
Zoeken
Info over mijzelf
Stamboom algemeen
Bekende Nederlanders
Stamboom Schrama
Documenten Schrama
Hulp gevraagd Schrama
Pictures Schrama
StamboomHulsebosch
Documenten Hulsebosch
Pictures Hulsebosch
Achtergrondinformatie
Literatuur
Links / tijdschriften
Contact
Pictures Almelo
Muziek

 

De aanleg van de trekvaart                                                   
Ik raad U aan eerst de Inleiding te lezen voordat U een specifieke paragraaf leest.

      
                            
Bron : www.leidsevaart.nl

[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10][11]
De Trekvaart kende eigenlijk drie namen :
vanaf station Lisse naar het zuiden de Haarlemmer trekvaart,
naar het noorden heette het de Leidsevaart en
bij de Vogelenzang heette het de  Leidse trekvaart.
Wij noemden het vroeger de Leidse vaart.

Over de Haarlemmermeer hadden schippers acht uren nodig om van Leiden naar Haarlem te komen, via de trekvaart was dat de helft. Toch nog een halve werkdag zouden wij zeggen, maar toen waren de werkdagen wel een stuk langer.  

Om de Trekvaart van Leiden naar Haarlem te kunnen aanleggen was het nodig om 425 percelen grond te onteigenen met een oppervlakte van 110 hectare. De onteigening bracht een totale kostenpost met zich mee van iets meer dan 100.000 gulden, Leiden en Haarlem namen ieder ongeveer de helft voor hun rekening.
Er is een grote kans, dat de Schrama’s wei- en bouwland hadden in de buurt van het tracé en tot de ‘’onteigenden’’ behoorden, dat zal hen geen windeieren gelegd hebben. En inderdaad Jan Gerritsz en Claas Gerritsz Schrama verkochten beide een drietal stukken grond welke gelegen waren tussen de Delftweg, de Beeklaan en de Margrietenlaan.

                 

                                    Graven Katwijks kanaal 1804-1805
                              
Gewassen pentekening op papier 35,5 x 49 cm
                                              Maker onbekend 
            Herkomst: vanaf 1906 in bezit van
Hoogheemraadschap van Rijnland
                                          http://www.rijnland.net/

Tussen september 1656 en 31 oktober 1657 werd de gigantische klus geklaard en op 1 november voeren de eerste trekschuiten door de nieuwe vaart. De totale kosten voor de aanleg bedroegen circa 423.000 gulden.

            

Bron : archieven van Leiden, Haarlem en Kennemerland en musea, auteur Reg van Dommelen

Totaal moest ongeveer 28 km aangelegd worden, er werd echter wel deels gebruikgemaakt van bestaande vaarten. Het graven werd gedaan door circa 1150 arbeiders, hoofdzakelijk ‘’gastarbeiders’’. Zij kregen één gulden per dag, dat was onvoldoende voor een maaltijd en overnachting in een herberg. Hun onderkomen was dan ook primitief en maaltijden moesten zij zelf bereiden. Het gebrek aan voedsel en hoog drankgebruik leidde tot overlast voor de omwonenden, die werden door de arbeiders onder bedreiging met vuurwapens gedwongen om voedsel te verstrekken. De schout vervaardigde middels een proclamatie een verbod af, de arbeiders mochten zich niet meer naar de woningen van de ingezetenen begeven. Bij overtreding zou men ‘’peyne aen den lijve’’ ondervinden. De Schrama’s zijn misschien ook wel lastiggevallen, bij de boer valt altijd wat te halen, al is het maar een boerenmeid.

 

Zeldzame ansichtkaart uit 1905 van het tolhuis in Heemstede met de tolgaarder, vermoedelijk
L. Pleging, in ambtskostuum voor zijn kantoor. De hele buurt was uitgelopen voor de fotograaf.
F
oto uit de
collectie van Henk van Assema, verkregen via de Historische Vereniging Heemstede Bennebroek.

 

 

 

 

De Leidsevaart ter hoogte van de Zandvoortselaan met links, waar nu het station staat,
het tolhuis van vroeger. Op de voorgrond een zandschip met schipper en op de brug een paardewagen en ook een voetganger. Drie soorten 'vervoersmiddelen' in
één plaatje.
Foto uit circa 1920 verkregen via de
Historische Vereniging Heemstede Bennebroek.

 

[12] De Trekvaart en alle andere sloten vormden een reëel gevaar, vooral omdat bijna niemand kon zwemmen. In een ‘’Publicatie‘’ van ‘’Burgemeester en Assessoren der Gemeente van Sassenheym’’ staat te lezen hoe men met drenkelingen dient te handelen. Men hanteerde toen vreemde methoden om het water uit het lichaam te krijgen zoals ‘’het hangen en schudden bij de beenen en het rollen op eene ton’’. Als de drenkeling modder naar binnen gekregen had moest men ‘’door middel eener afgepunte messenschede in eene der neusgaten gebracht, onder toehouding der andere opening en van de mond, lucht in de longen blazen.’’ De activiteiten blijken zich uit te strekken over alle delen van het lichaam : ‘’Inmiddels blaze men bij verpozing tabaksrook in het fondament (de anale opening), hetzij door eene gewone pijp met eene op den kop aangevoegde messenschede, of door een pijp of messenschede alleen, ofwel door eene daartoe vervaardigde tabaks-klisteerpijp; nadat men alvorens den endeldarm, indien deze met drekstof gevuld mogt zijn, met den vinger, een lepelsteel of spatel behoorlijk en voorzigtiglijk geledigd, ofwel daartoe een klisteer(lavement) van water, olie en zout, of van een aftreksel van tabak, den drenkeling op de regterzijde leggende, gezet hebbe. De al te lange aangehoudene inblazing van tabaksrook kan door opzetting van den buik de ademhaling verhinderen, de wrijvingen aan den onderbuik moeten deze tabaksrook-klisteren telkens vervangen’’.

‘’Men moet met het beurtelings aanwenden dezer middelen niet te schielijk ophouden, alzoo men voorbeelden heeft, dat het bewijs van leven somwijlen niet dan na drie uren tijds bespeurd wordt en het ontsluiten van den aars niet altoos een zeker teeken des doods geweest is’’.

“Wanneer alle moeite tot hiertoe vruchteloos zijn mogt, plaatse men de drenkeling in een gewarmd bed; koestere denzelven met de natuurlijke warmte van een naakt bijliggend persoon die de wrijvingen onder de dekens voortzet.’’ de ’s Gravenmades konden vast niet zwemmen of ze deden alsof ze niet konden zwemmen. 

Meer informatie over het vervoer over water in >>>>> Vervoer over water

Naar Achtergrondinformatie

Naar boven


[1] Bron : Holland Historisch Tijdschrift 2005-4

[2] Bron : De Duin- en Bollenstreek in caert gebracht, J.J.J.M. Beenakker

[3] Bron : 750 jaar kerk in Hillegom, J.J.J.M. Beenakker

[4] Bron : Lisse op de grens van droog en nat, J.J.J.M. Beenakker

[5] Bron : Hillegomse Geschiedenissen, A.M. Hulkenberg

[6] Bron : ‘t Vermaaklijk Hillegom, A.M. Hulkenberg

[7] Bron : Heemstede in de historie, Leven, werken, handel en koehandel in de woonplaats van Emece, mr. JW Groesbeek

[8] Bron : Kerken in 800 jaar Lisse, Ed Olivier

[9] Bron : De Duin- en Bollenstreek in caert gebracht, J.J.J.M. Beenakker

[10] Bron : Lisse op de grens van droog en nat, J.J.J.M. Beenakker

[11] Bron : Reg van Dommelen, http://www.leidsevaart.nl/auteur.htm

[12] Bron : ’t Seer Heerlijk Sassenheim en Voorhout, A.M. Hulkenberg

Naar Achtergrondinformatie

Naar boven
                                                    
                                                    

Start | Inleiding | Verantwoording en betrouwbaarheid | Herkomst van de naam 's Gravenmade | Welgeborenen | Leenmannen | Het landschap van de Duin- en Bollenstreek | Van eerste bewoners tot dorpen | Akker- en tuinbouw | Veeteelt | Mest, turf en zand | Konijnen | Blekerijen en wasserijen | Kalkovens en steenfabrieken | Beroepen | Vervoer over land | Vervoer over water | De aanleg van de trekvaart | Landbezit | Woningen, boerderijen en interieur | Communicatie | Politiekbuiten | alle dorpen in de Bollenstreek | Lisse | De Zilk | Noordwijkerhout | Sassenheim | Voorhout | Vogelenzang | Heemstede | Bennebroek | De Kerk | De  Maatschappij | Het Huwelijk | Bevruchting en bevalling | Het Gezin | Het Huishouden | Gezondheid(szorg) en hygiëne | Eten, drinken en genotsmiddelen | Vermaak | Onderwijs | Inkomen, uitgaven en prijzen | Beroepen en functies van de voorouders



 

 

 

De aanleg van de trekvaart

free web stats
.-.